به گزارش بفرا مگ : صنایع دستی : صنایع دستی یا کاردستی نوعی کار است. که در آن لوازم تزئینی و کاربردی تنها با استفاده از دست یا ابزار ساده ساخته میشود. معمولاً این کلمه به روش‌های سنتی ساختن کالاها اطلاق می‌گردد. استادکاری مخصوص هر یک از این موارد مهم‌ترین ملاک است. چنین چیزهایی اغلب از لحاظ فرهنگی یا مذهبی فوق‌العاده هستند. لوازمی که به صورت تولید انبوه یا با ماشین آلات مختلف ساخته می‌شوند، جزء صنایع دستی نیستند.
جایگاه فرش
نمی‌توان از تاریخچه صنایع دستی صحبت کرد و از کنار فرش ایرانی بی‌تفاوت گذشت. باستان‌شناسان متفق‌القول معتقدند مهد بافت فرش، آسیا بوده است. «گزنفون» تاریخ‌نگار یونانی در حدود 350 سال ق.م از کلمه «قالیچه» استفاده کرده و گفته ایرانی‌های آن را در بستر خود می‌اندا‌خته‌اند تا نرم باشد.
قدیمی‌ترین نمونه فرش کشف شده در جهان «پازریک» نام دارد. این فرش در سیبری کشف شده است. کارشناسان آن را متعلق به ایران و زمان بافت آن را دوره هخامنشی اعلام کرده‌اند. بر اساس تاریخچه صنایع دستی موجود، بعدها و در جریان جنگ‌ها صلیبی، این بافته به اروپا هم راه پیدا کرد. هرچند در ابتدا جز غنایم جنگی بود اما با گذشت زمان شرایط تغییر کرد.
از آن به عنوان کالایی باارزش سخن گفته می‌شد. بازرگانان بسیاری برای خرید آن راهی جاده ابریشم می‌شدند و به ایران می‌رسیدند. در حال حاضر نفیس‌ترین فرش‌های ایرانی در تبریز و قم بافته میشود.
بیشتر بخوانید: تاریخچه فرش در جهان
تاریخچه صنایع دستی در عصر معاصر
همانطور که گفته شد، انواع فلزات، سفال و فرش قدیمی‌ترین صنایع ایرانی هستند. این نمونه‌ها در تاریخچه صنایع در صدر قرار دارند. با توجه به گستردگی انواع صنایع دستی به ایران، بیان تاریخچه همه آنها در یک مقاله امکان‌پذیر نیست. هرآنچه تا به حال گفته شد متعلق به دوران کهن و چند هزار سال پیش بود اما همه انواع صنایع چنین گذشته‌ای ندارند. بسیاری از آنها از کشفیات و هنرهای اساتید و هنرمندان دوره‌های صفوی و قاجاریه است. در تاریخچه صنایع اصفهان و خراسان، نمونه‌هایی در این گروه قرار دارد. فیرزوه‌کوبی نمونه‌ای از این هنرهاست.
بسیاری از رشته‌های هنری در تاریخچه صنایع دستی قدمتی کهن دارند. با این وجود بسیاری از جوانان این فعالیت‌ها را به‌روز کرده‌اند. انواع هنرها را با هم درآمیخته‌اند. با این کار هم به حفظ سنت‌ها کمک کرده‌اند و هم بازار روز را به دست آورده‌اند.
تاریخچه صنایع دستی در ایران
تمدن چند هزار ساله ایران، میراث ماندگار بسیاری برای ما، مردم امروز این کشور کهن به یادگار گذاشته که مجموعه این میراث، هویت تاریخی و ملی ما را تشکیل می دهد. این میراث، مظاهر و جلوه های متنوع و متعددی دارد که هر یک از آنها به نحوی، گذشته درخشان و تمدن باستانی این مرز و بوم را بازگو می کند.یکی از این مظاهر که در شاخه های متنوعی خود نمایی می کند و بازگو کننده ی هویت و ذوق و هنر ایرانیان است،صنایع دستی است.
تاریخچه صنایع دستی
در حدود 8000 سال قبل که به عصر «نوسنگي» معروف است، مردمي در منطقه وسيعي در آسياي جنوب غربي زندگي مي کردند که براي نخستين بار در گروههاي کوچک جمع آمده، در يک مکان ساکن شدند و اولين دهکده ها را به وجود آوردند. آثار به دست آمده از دوران پارينه سنگي، ميان سنگي و نوسنگي، گواه بر فعاليت انسان در ساخت ابزار و وسايل سنگي است.
بیشتر بخوانید: انواع نقشه کشی فرش
ابزارهايي چون تيغه هاي دندانه دار و به شکلهاي مختلف هندسي در مکانهايي مانند بيستون و غارهاي هوتو و کمربند به دست آمده است. انساني که ياد گرفته بود با کاشتن دانه هاي خوراکي مقدار بيشتري از آن را به دست آورد، ناگزير بود آن را در جايي ذخيره کند. او ظرفهايي را مي خواست که در برابر گرما و رطوبت هوا مقاومت داشته باشد و غلات، در آن فاسد نشود. از اين رو انسان دوران نوسنگي با الهام از همان شکلهاي طبيعي و با آميختن آب و خاک، اولين ظرفهاي سفالي را ساخت.
جنبش هنر و صنایع دستی در غرب
جنبش هنر و صنایع دستی در اواخر قرن ۱۹ به صورت اصلاحات طراحی و جنبش‌های اجتماعی در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا آغاز شد و تا امروز ادامه دارد. حامیان آن با آرمان‌های بنیانگذاران جنبش مانند. ویلیام موریس و جان روس کین.، که پیشنهاد کردند در جوامع قبل از صنعتی مانند اروپای قرون وسطی، مردم به تحقّق بخشیدن از طریق فرایند خلّاق صنایع دستی رسیده‌اند. این امر در تضاد با چیزی بود که به عنوان اثرات بیگانه کار صنعتی تلقی می‌شد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با هنر جاجیم بافی
این فعّالیّت‌ها صنایع دستی نامیده می‌شدند زیرا بسیاری از آنها در حرفه صنفی تخصّص داشتند. نوجوانان به شاگردی استاد، کار می‌کردند و مهارت‌های خود را در مدت چند سال در ازای دستمزدهای پایین پرورش می‌دادند. زمانی که آموزش آنها تکمیل شد، آنها به خوبی تجهیز شده بودند تا برای خود تجارت کنند و زندگی خود را با مهارتی که می‌توانند مستقیماً درون جامعه مبادله شود و اغلب برای کالاها و خدمات است. به دست آورند. انقلاب صنعتی و افزایش. بهره‌وری فرآیندهای تولید. به تدریج، بسیاری از نقش‌های هنرمندان حرفه‌ای را کاهش داده. یا حذف کرده‌است. و امروزه بسیاری از صنایع دستی به‌طور فزاینده‌ای شاهد رکود هستند. به خصوص هنگامی که دیگر به عنوان یک سرگرمی. هنر مردمی و گاهی حتّی هنر زیبا دیده می‌شوند.
صنایع شمال شرق ایران
نمدبافی
در میان عشایر خراسان، صنعت نمد مالی از رونق فراوانی برخوردار است و دو مرکز اصلی تولید آن، شهرهای مشهد و قوچان هستند.
گلیم بافی
در میان عشایر و روستاییان خراسان، گلیم بافی به عنوان یک فعالیت خانگی معمول است. مناطق عمده گلیم بافی در استان خراسان، شهرستان‌های مشهد، قوچان و شیروان است.
پوستین دوزی
یکی از صنایع مهم استان خراسان پوستین دوزی است. در شمال استان، سردی هوا موجبات پیدایش و گسترش این صنعت را فراهم آورده‌است. پوستین دوزی درمیان عشایر کوچ‌نشین استان از اهمیت به سزایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با فرش اردبیل
کلام اخر :
همین طور که با هم مشاهده کردیم. صنایع دستی در دایران و جهان تاریخچه بزرگی دارد و الان هم که کلی امکانات برای ساخت صنایع فراهم است باز هم از صنایع دستی استفاده میشود. و ایران نقش بسیار پر رنگی در صنعت صنایع دستی ایفا میکند و وظیفه ما هست که از این صنایع حمایت کنیم و اسم ان را پر رنگ نگه داریم.
منبع : ویکی پدیا
منبع : کانون جهانگردی
منبع : ارا هنر